SALEM CADI MAHKEMELERİNİN BİLİNMEYEN KARANLIK YÜZÜ..

Herşey 17.Yüzyılda Barbados’ta doğmuş köle Tituba’nın , kölesi olduğu sahibinin ölümünün ardından , Amerika’da Massachusetts Eyaletindeki Salem Kasabasına Vaiz olarak atanan Samuel Paris ile birlikte Salem Kasabasına gitmesiyle başladı..

Barbados’da kendi Pagan Kültürü ile beslenmiş, doğaüstü güçleri kullanmayı iyi bilen ,yine kendi halkından olan şifacılık ve büyücülük öğrenmiş olan Tituba ve Kızılderili yerlisi olan kocası John ile , Katı bir Dini inanca ve katı bir ruha sahip olan Samuel Paris ve ailesi Salem kasabasına geldiklerinde 17. yy gündemi yeterince karışıktı

Kasabaların kendi aralarında rekabetleri, Mezhep çatışmaları, Püriten Dini anlayışın hakim olduğu ve tutucu bir ortamda başta kadınlar olmak üzere çok kişinin de yargılanmasına olanak tanımıştır. ( Püriten, 16.ve 17. yy da 1.Elizabeth’in İngiliz Klisesinde başlattığı Reformist harekete karşı çıkan , saflığı aramak adı altında Protestan inanış şeklidir -Wikipedia)

1692 kışı Olağanüstü soğuktu ve Vaiz’in karısı Betty Parris tuhaf şekilde bir hastalık süreci geçirdi. Aşırı ateş , acı, evdeki eşyalara çarpma gibi belirtiler göstermiştir. Bu belirtiler stres, astım, epilepsi, Psikoz gibi nedenlerden kaynaklanabilirdi.

Bu hastalığın ardından 1692 yılında Parris’in 9 yalındaki Kızı Betty, onun kuzeni Abigail, Köle Tituba’nın anlatmış olduğu büyü, şeytan ve kehanet hikayelerinden etkilendikleri bahanesiyle delirme krizleri, anormal hıçkırıklar ve sarsıntılar gösterdiler. Rahatsızlıklarının doğal bir açıklamasının olmaması, zaten Tutucu olan kasaba halkının , daha da kışkırmasına sebebiyet vermiştir.

Hastalanan kızlar 3 kişinin ismini vermiştir. Tituba, Sarah Osburn, Sarah Good..

Büyücülük şüpheleri, Betty nin oyun arkadaşları 11 yaşındaki Ann Putnam, 17 yaşındaki Mercy Lewis ve Mary Walcott ‘ta da aynı belirtiler göstermesiyle daha da yaygınlaştı. Büyülenmiş kızların komşuları, Tituba’ya bir büyücü formulu vererek uygulamasını istemesiyle tüm suçlar , köle Tituba’ya kalmıştır.

Büyülenmiş kızların sayısı 7 ye çıkmıştı.

Tarihçilere göre , zaten fazla tutucu ve o yaşlardaki gençler için son derece can sıkıcı olan Salem’de bir başkaldırı dahi olabilirdi.

Kızlar hayaletler tarafından ısırıldıklarını, Uçan cadılar gördüklerini iddia ediyorlardı. Garip sesler çıkartarak yerde kriz geçiriyorlar, kasılıyorlardı.

Ve Cadı Avı, Tituba’nın itirafları ile başladı. Çünkü köle olan Tituba, efendisi Vaiz Parris tarafından itiraf edene kadar dayak yemişti. Mahkemelerin sonuna kadar itirafçı oldu. Cadı olduklarını söylediği kişiler Sarah Good kimsesiz bir dilenciydi. Sarah Osborne ise oldukça kavgacı ve yıllardır kiliseye gitmemiş kişilerdi. Haliyle suçlanmaları çok kolay olmuştu.

150 kişilik suçlananlar arasında kaçanlar, hapishanede yargılanmadan ölenler , beraat edenler hariç, 5 i erkek toplamda 24 kişi asılarak idam edildi.

Ancak Salem populerliğini hiç kaybetmedi. Çünkü Avrupadaki Karanlık yanında Amerika’da böyle bir olay yaşanmış olması yy boyunca konuyu gündeme taşıdı.

Olaylardan tam 200 yıl sonra 1992 yılında Danvers Yüzyıllık Komisyonu, Massachusetts Temsilciler meclisini, suçlananların onurunun iadesi konusunda çalışma yapmaya zorladı. Salemli öğretmen Paula Keene ve temsilciler J.Michael Raune ve Paul Tirone’un çalışmaları ile listede isimleri belirtilmeyen herkesin isimleri eklenerek sorun çzümlendi. Bu yasa ile 31 Ekim 2001 günü Vali Jane Swift tarafından imzalandı be suçlanan herkes suçsuz ilan edildi.

Peki gerçekte ne olmuştu.. Nasıl bir Histeriye dönüşmüştü tüm bu olanlar?

O dönemdeki bu  belirtiler Science dergisinde 1976 yılında Linda Caporael tarafından tartışılmış ve ‘Sarsıcı Ergotizm’ olarak isimlendirilmişti. Ergot, mantarların neden olduğu, büyüyen Çavdarları saran, sıcaklık ve nem koşullarında oluşan bir çeşit hastalıktır.bu hastalık nöbetlere neden olmakta , hastanın kusmasına, boğulmasına ve ilginç halüsülasyonlara sebep olan bir durumdu. Mesela LSD adı verilen Hallüsiyonejik ilaç Ergottan üretilmektedir.

Haliyle söz konusu hastalık durumu o dönem tıbben teşhis edilememiş ve şeytana bağlı görülmüş olsa da bilimsel bir temele dayandırılabilir durumdadır

Yine benzer bir vaka 2001,2002 ve 2003 yıllarında , Mahkemelerin ve de idamların çok yakınında ve eski bir Akıl Hastanesine yakın olan bir lisede , aynı yaşlarda onlarca genç kızda benzer semptomlar görülmüş olup, söz konusu Cadıların Lanetine bağlanmış. Ancak yine araştırmalarda, civardaki toprak analızlerinde gereğinden fazla arsenik olduğu da ispat edilmiştir. Öyle ki olayların yaşandığı bölgeden alınan toprak analizlerinde bulunan arsenik oranının, özellikle lisenin spor sahasında oynayan gençlerin toprakla temasından etkilenerek halüsilojen ve/veya norolojık etkiler verebileceğini de gösteriyor olabilir.

Günümüzde Eski Salem yeni Danver kasabasının bir numaralı geçim kaynağı Cadı Turizmi. Özellikle yaşanılanların gerçekleştiği belli noktalar müze haline getirilmiş ve bir çok mağazada Cadı objeleri, kehanet Kartları, Tarot gibi birçok detay bu bölgede fazlaca populerliğini korumaktadır.

 Aslı Kayıtgan